По долгогодишни дебати и истражувања, глобалната медицинска заедница официјално призна како болест ретка форма на дијабетес, различна од познатите тип 1 и тип 2. Веста беше објавена на Светскиот конгрес за дијабетес од страна на Меѓународната федерација за дијабетес, објавува британското издание „Индипендент“.
Болеста се нарекува дијабетес тип 5 и е наследна состојба која се манифестира во раната адолесценција или околу 20-годишна возраст.
Професорката Мередит Хокинс од Медицинскиот колеџ „Алберт Ајнштајн“ нагласи дека дијабетесот поврзан со неухранетост долго време се занемарува и недоволно се проучува.
„Признавањето од страна на Меѓународната федерација за дијабетес како „дијабетес тип 5” е важен чекор кон подигање на свеста за здравствениот проблем што е катастрофален за толку многу луѓе, рече таа.
Што е дијабетес тип 5?
Дијабетесот тип 5 е ретка, генетски детерминирана форма на дијабетес. Се развива кај луѓе кои наследиле специфична генетска мутација од еден од нивните родители.
Веројатноста дека децата на носител на засегнатиот ген исто така ќе го наследат е 50%. Важно е да се напомене дека оваа болест не е поврзана со дебелина или избор на начин на живот.
Според проценките на експертите, дијабетесот тип 5 влијае на до 25 милиони луѓе ширум светот, главно млади мажи во Азија и Африка, кои често имаат низок индекс на телесна маса (под 19 кг/м2).
Професорката Нихал Томас, ендокринолог на Христијанскиот медицински колеџ во Индија и член на Работната група за дијабетес тип 5, објаснува дека болеста резултира со абнормално функционирање на бета-клетките на панкреасот, одговорни за производство на инсулин. Како резултат на тоа, се јавува недоволно производство на виталниот хормон.
„Поради недостаток на официјално препознавање, оваа состојба е недоволно проучена и погрешно дијагностицирана“, истакнува таа.
Први случаи на дијабетес тип 5
Болеста за прв пат е опишана во Јамајка во 1955 година. Три децении подоцна, Светската здравствена организација (СЗО) официјално го класифицираше „дијабетес мелитус поврзан со неухранетост“ како посебен тип, но во 1999 година оваа категорија е отстранета поради недостаток на доволно докази.
Ова долгогодишно непризнавање имаше сериозни последици за пациентите. Д-р Хокинс предупредува дека тие често погрешно се дијагностицираат како да страдаат од дијабетес тип 1. Третманот со високи дози на инсулин, што е стандардно кај дијабетес тип 1, може да биде фатален за луѓето со дијабетес тип 5, бидејќи доведува до опасно ниско ниво на шеќер во крвта.
„Дијабетесот поврзан со исхраната е почест од туберкулозата и речиси исто толку чест како ХИВ/СИДА, но недостатокот на официјално име ги попречува напорите за дијагностицирање на пациентите или пронаоѓање ефикасни терапии“, предупредува д-р Хокинс.
Д-р Хокинс вели дека првпат се сретнала со случаи на необичен дијабетес во 2005 година, кога лекари од различни земји опишувале млади и изнемоштени пациенти кај кои инсулинот не помогнал, па дури и им наштетил.
Во 2010 година таа го основа Глобалниот институт за дијабетес, кој започна меѓународен напор за разјаснување на метаболичките дефекти што доведуваат до дијабетес поврзан со неухранетост. По повеќе од една деценија напорна работа, во 2022 година, д-р Хокинс и нејзините колеги од Христијанскиот медицински колеџ во Индија беа во можност да докажат дека овој облик на дијабетес е фундаментално различен од тип 1 и тип 2.
„Луѓето со овој облик на дијабетес имаат длабок недостаток во способноста за лачење на инсулин што претходно не беше препознаен. Ова откритие го револуционизира начинот на кој размислуваме за оваа состојба и како треба да ја третираме“, заклучува д-р Хокинс.
Официјалното признавање на дијабетес тип 5 е важен чекор напред во разбирањето и лекувањето на оваа ретка, но сериозна болест. Тоа ќе го отвори патот за понатамошни истражувања, попрецизна дијагностика и развој на соодветни терапевтски пристапи што ќе го подобрат животот на засегнатите пациенти.
Содржината е информативна и не претставува консултација, препорака или совет. Доколку имате какви било прашања во врска со вашето здравје, медицинска состојба или третман, консултирајте се со лекар.