Зошто и како дијабетесот го оштетува видот и како да ги спречиме неговите компликации?
Дијабетесот е системска болест која влијае на целото тело и доведува до ослабувачки компликации. Компликациите имаат долг латентен период со недостаток на симптоми. Дијабетичната ретинопатија е најчестата компликација на очите. Раното откривање е можно со редовни превентивни прегледи од офталмолог.
Кои патолошки проблеми се јавуваат во очите на луѓето со дијабетес?
Дијабетичната ретинопатија има две форми – непролиферативна и пролиферативна. Непролиферативната дијабетична ретинопатија е порана фаза на болеста, во која се забележуваат промени во капиларите и мали крварења во мрежницата. Тие обично не доведуваат до намалување на видот, но се сигнал дека состојбата на крвните садови е нарушена и ткивата страдаат. Во следните фази, садовите почнуваат да протекуваат течност или се затнуваат. Во првиот случај, течноста се акумулира во макулата, што доведува до намалување на видот, а можен е и дијабетичен макуларен едем – една од причините за намален вид кај дијабетичната ретинопатија. Доколку оваа состојба не се лекува, се јавува трајно губење на централниот вид. Дијабетичниот макуларен едем може да се појави и во раната фаза, кај непролиферативната ретинопатија, и во напредната фаза на пролиферативната ретинопатија. Дијагнозата се поставува со помош на скенер (OCT) и флуоресцентна ангиографија. Кога крвните садови се затнати, се јавува исхемија, како резултат на што новоформираните дефектни крвни садови растат во мрежницата и се развива пролиферативна дијабетична ретинопатија. Исто така, се забележуваат нарушувања на оптичкиот нерв. Може да се појави и одлепување на мрежницата, доколку нема соодветен третман. Во оваа фаза, потребна е хируршка интервенција, а прогнозата не е секогаш добра.
Како се третираат различните очни компликации од дијабетес?
Современите ласери се нежни и не предизвикуваат изгореници. Се третираат слабо нахранетите области на мрежницата за да се намали хемискиот стимул што ја поддржува пролиферацијата. Овој третман често е придружен со интраокуларни апликации на анти-VEGF лекови. Тие ги блокираат факторите на васкуларен раст и го потиснуваат растот на новоформираните крвни садови и можноста за тешки крварења. Кога крварењата во окото перзистираат долго време, се препорачува хируршки третман – витректомија. Во третманот на дијабетичен макуларен едем, првиот избор е апликација на анти-VEGF лекови. Лекот се администрира интраокуларно, почнувајќи со месечни апликации. После тоа, лекот се администрира само кога е потребно, бидејќи дијабетичниот макуларен едем е хронична болест која може да има рецидиви. Во текот на првата година, пациентите со дијабетичен макуларен едем имаат потреба од околу 7 инјекции. Ова покажува дека интензивниот третман на почетокот води до стабилизација на целокупната клиничка состојба на пациентите.
Алтернатива или дополнително средство за третман на дијабетичен макуларен едем се препарати од кортизон – интраокуларно или зад очното јаболко, како и третман со наносекунден ласер (2RT).
Многу важен аспект во сложениот третман на пациенти со дијабетична ретинопатија е стабилизацијата на нивото на шеќер во крвта, контролата на крвниот притисок, назначувањето на антитромбоцитни агенси. Потребна е соработка со ендокринолози и општи лекари. Целта на превентивните прегледи е рано лекување на компликации и зачувување на видот кај пациенти со дијабетес.